"Geef kinderen prioriteit bij ontwikkelingshulp"
Kinderen lijden wereldwijd onder armoede, geweld en misbruik. De coronapandemie heeft de situatie alleen maar verergerd. Zet daarom bij ontwikkelingssamenwerking de belangen van kinderen voorop bepleit KROS, een coalitie voor kinderrechten in ontwikkelingssamenwerking, waar Defence for Children onderdeel van uitmaakt.
Investeren in het belang van kinderen
‘Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst’, is een bekend gezegde. Wie investeert in de jeugd, zal er in de toekomst profijt van hebben. Maar in het beleid voor ontwikkelingssamenwerking wordt geen prioriteit gegeven aan kinderen. Natuurlijk, het is een hele uitdaging om een regeerakkoord te smeden dat recht doet aan de grote vraagstukken van deze tijd. Maar sommige zaken zijn zo groot en tegelijk zo kwetsbaar dat ze speciale aandacht verdienen. In deze categorie vallen kinderrechten, het belang van de volgende generatie. In ontwikkelingslanden staat dat belang op het spel, zowel in noodsituaties als structureel. Nog steeds worden per jaar 12 miljoen meisjes gedwongen uitgehuwelijkt en gaan 263 miljoen kinderen niet naar school. Wereldwijd leven 800 miljoen kinderen in conflictgebieden, 40 miljoen kinderen wonen niet thuis en leven in precaire omstandigheden. In overvolle kampen, in dichtbevolkte stedelijke gebieden en weeshuizen lopen zij extra risico om slachtoffer te worden van (seksueel) geweld en uitbuiting en ondervinden zij mentale gezondheidsproblemen.
De zorgplicht geldt ook na corona
Door corona zijn er 140 miljoen kinderen extra die in extreme armoede leven. De coronapandemie heeft de situatie van kinderen verergerd. De VN schatten dat als gevolg van de pandemie er een toename is van maar liefst 140 miljoen kinderen die in extreme armoede leven. Miljoenen kinderen keerden niet terug naar school. Met name de meest kwetsbare kinderen kregen te maken met ernstige psychosociale problemen die levenslange gevolgen kunnen hebben. De Wereldbank concludeert dat economische ontwikkeling in een gezin vaak als laatste terechtkomt bij de kinderen, in het bijzonder de dochters als hier geen specifieke aandacht voor is.
Waar we vanuit Nederland iets kunnen doen aan deze situatie, bovenal in ons buitenland- en ontwikkelingsbeleid, schieten we tekort. Hoewel er binnen de huidige speerpunten, waaronder seksuele en reproductieve rechten, op deelgebieden aandacht is voor kinderen, loopt Nederland niet hard genoeg. De invoering van de wet Zorgplicht uit 2019 bijvoorbeeld, die bedrijven verplicht om kinderarbeid in hun toeleveringsketen op te sporen en uit te bannen, ligt stil. Dit omdat de overheid wacht op nadere Europese regels. Op advies van de Sociaal Economische Raad werden convenanten om kinderarbeid uit te bannen met bedrijven afgesloten. Maar deelname daaraan is vrijblijvend, waardoor er te weinig gebeurt.
Weeshuistoerisme
Minister Kaag had aandacht voor de negatieve effecten van ‘weeshuistoerisme’ van vrijwilligers en studenten naar weeshuizen in onder meer Afrika, Azië en Oost-Europa. Voor een kind is opgroeien in een weeshuis schadelijk en de vele goeddoeners en donaties houden deze weeshuizen in stand. Maar, ook hierbij ontbreekt het aan daadkrachtig beleid om het probleem van de weeshuizen en de reizen daarheen aan te pakken. Het gevoel van urgentie bij de aanpak van de problemen van kinderen ontbreekt. Prioriteit moet in ontwikkelingssamenwerking liggen bij het structureel verbeteren van de positie van kinderen, met focus op de leefwereld van kinderen en de impact van beleid op kinderen. Het uitsplitsen van resultaten van ontwikkelingsprojecten van de overheid naar leeftijd, iets dat wordt gedaan, is goed, maar zonder daarbij te weten wat de impact is op kinderen, nogal leeg.
KROS
KROS, een coalitie van veertien organisaties voor kinderrechten in ontwikkelingssamenwerking, roept de onderhandelende partijen op om prioriteit te geven aan bescherming van de kinderrechten. Zet in op goede, inclusieve onderwijssystemen en investeer in vakonderwijs. Geef bijzondere aandacht aan kinderen in kwetsbare situaties, zoals kinderen met een beperking, die op de vlucht zijn of slachtoffer zijn van seksueel geweld en uitbuiting. Plaats de versterking van families rondom het kwetsbare kind centraal, zodat zij in familieverband opgroeien in plaats van in tehuizen. En zorg ervoor dat bij noodhulp ook aan kinderen geestelijke en psychosociale steun wordt gegeven.
In KROS zitten veertien organisaties: Aflatoun, Defence for Children-ECPAT, Edukans, Jantje Beton, Liliane Fonds, Plan International, Red een Kind, Right to Play, SOFT tulip, Save the children, SOS Kinderdorpen, Terre des Hommes, Unicef Nederland, War Child Holland, World Vision.
Deze tekst heeft op 15 september in TROUW gestaan als opiniestuk en is geschreven door Tiny Biewenga en Eric Bloemkolk.