Vaste plek voor herstelrecht nodig in het jeugdstrafrecht
Op 8 juni vond in de Tweede Kamer een gesprek plaats over het burgerinitiatiefwetsvoorstel ''Herstelgerichte afdoening via bemiddeling in strafzaken''. Tijdens dit gesprek was er aandacht voor de rol van herstelrecht in het jeugdstrafrecht. Defence for Children en Restorative Justice Nederland zijn van mening dat herstelrecht voor jeugd vaker toegepast zou moeten worden en doen met het oog op het Algemeen Overleg justitie jeugd op 14 juni aanbevelingen aan de leden van de vaste Kamercommissie voor Veiligheid en Justitie.
In het jeugdstrafrecht staat een pedagogische aanpak voorop, waarbij geldt dat minderjarigen moeten kunnen leren van hun fouten, te herstellen van wat er mis is gegaan en zich kunnen blijven ontwikkelen. Via mediation en herstelconferenties kunnen zij de kans krijgen om met de hulp van een bemiddelaar problemen op te lossen en daar waar nodig verantwoordelijkheid te nemen voor hun daad en de mogelijke oplossing. De inzet van herstelrecht in het jeugdstrafrecht via bemiddeling en herstelconferenties in zaken van minderjarigen betekent een betere naleving van de rechten van minderjarigen uit het VN-Kinderrechtenverdrag. Uit de toelichting die het VN-Kinderrechtencomité geeft in het General Comment nr 10 on Children's rights in juvenile justice (2007), blijkt dat een aanpak gericht op het verbeteren van communicatie via mediation gesprekken en een herstelrechtelijke aanpak in zaken van minderjarigen voorrang heeft op een repressieve aanpak en vergelding.
Er bestaan in de praktijk een aantal goede voorbeelden van mediation in jeugdzaken, zoals de Halt afdoening, de vreedzame school, slachtoffer-dader bemiddeling, de pilots mediation in strafzaken op de rechtenbanken en de pilots jongerenrechtbanken. Ook wordt er in justitiële jeugdinrichtingen gewerkt met herstel en zijn er verschillende pilots gedaan bij de politie en het Openbaar Ministerie die positief beoordeeld zijn. Deze pilots hebben echter nog geen vaste plaats gekregen en zijn nog niet toegankelijk voor alle minderjarigen en jongeren in het jeugdstrafrecht.
Volgens Defence for Children en Restorative Justice Nederland is het aanbod van herstelconferenties en mediation in jeugdzaken nog niet toereikend. Om herstelrecht integraal onderdeel te laten uitmaken van het jeugdstrafrecht zijn een aantal concrete maatregelen nodig.
- Maak herstelrecht een vast onderdeel binnen de wijkaanpak van de politie, de ZSM werkwijze en de OM-afdoening voor justitiële jeugd;
- Verbeter de voorlichting aan minderjarigen en ouders over de mogelijkheden van een mediationgesprek of herstelrecht;
- Maak budget beschikbaar voor onderzoek en evaluatie om evidence based best practises in het kader van herstelrecht te ontwikkelen en ook voor jeugd beschikbaar te maken.