Duizend Nigeriaanse asielzoekers spoorloos
Bijna duizend Nigeriaanse asielzoekers verdwenen vorig jaar uit de Nederlandse opvang, waaronder hoogzwangere vrouwen. Dit is gebleken uit onderzoek van Argos en NRC Handelsblad in het kader van het project Lost in Europe. Niemand weet waar de verdwenen asielzoekers zich nu bevinden en wat er met ze is gebeurd. Er zijn signalen dat de vrouwen slachtoffer zijn geworden van mensenhandel en de vrees bestaat dat ook de baby’s zijn verhandeld. Defence for Children – ECPAT maakt zich grote zorgen om deze vrouwen en hun kinderen en roept op tot internationale samenwerking in de opsporing van Nigeriaanse mensenhandel en de bescherming van slachtoffers.
Lessen uit het verleden
Verdwijningen van Nigeriaanse asielzoekers is helaas geen nieuw fenomeen. Halverwege de jaren negentig hoorden we al dat 51 meisjes en vrouwen in één jaar tijd uit de opvang verdwenen. Uit een politieonderzoek (Koolvis en Kluivingsbos) in 2006, dat naar aanleiding van de verdwijningen plaatsvond, is gebleken dat de vrouwen door mensenhandelaren gedwongen werden tot seks in illegale bordelen in onder andere Italië en België. Naar aanleiding van het onderzoek is een bestuurlijk rapportage uitgebracht met lessen en aanbevelingen zoals onder andere het eerder identificeren van slachtoffers van mensensmokkel en mensenhandel, het bemoeilijken van het vertrek uit de asielopvang en het verbeteren van de opsporing van verdachten. Ruim twintig jaar later heeft Nederland nog steeds met dezelfde problematiek te maken en er is nog altijd geen structurele oplossing. Warner ten Kate, Landelijk Officier van Justitie - Mensenhandel, geeft in de uitzending van Argos over deze kwestie aan dat er een tekort is aan gekwalificeerd personeel dat zich fulltime hierop kan richten.
Kamerleden vragen om meer dan alleen onderzoek
Tijdens het mondelinge vragenuur van de Tweede Kamer met Staatsecretaris Broekers-Knol op 9 juni jl werd duidelijk dat Kamerleden naast een fenomeenonderzoek ook beleidsverandering willen zien. Grondige onderzoeken in deze kwesties zijn nodig om de ontwikkelingen in kaart te brengen maar deze horen niet de enige reactie te zijn op de verdwijningen van onder andere zwangere vrouwen uit de opvang. Door de jaren heen is er op dergelijke problemen telkens gereageerd met een onderzoek maar een duurzaam plan van aanpak is uitgebleven.
Defence for Children - ECPAT ondersteunt deze roep om een duurzaam plan van aanpak. Specifiek wat betreft Nigeriaanse mensenhandel kan de Nederlandse politie en het Openbaar Ministerie leren van de aanpak in België en Frankrijk. Ook wanneer het verhaal van het slachtoffer zelf geen aanknopingspunten biedt voor onderzoek, wordt in België en Frankrijk vaker tot opsporing overgegaan en wordt bewijs op andere manieren verkregen. Tevens is het in België en Frankrijk onafhankelijk van de aangifte mogelijk om een tijdelijke verblijfsvergunning te verlenen om onderdak en bescherming te bieden. Dit voorkomt dat er enkel aangifte wordt gedaan om een verblijfsvergunning te kunnen krijgen.
De huidige verdwijningen betreffen veelal volwassenen. Echter, velen van hen zijn als minderjarige slachtoffer geworden van seksuele uitbuiting in de prostitutie in Italië, Spanje en Frankrijk. In 2019 is besloten dat deze asielzoekers in Nederland zullen worden teruggestuurd naar de landen, waar zij als eerst Europa binnenkwamen. In Nederland is geen mogelijkheid om tot opsporing over te gaan als de uitbuiting niet in Nederland plaatsvond. Defence for Children – ECPAT ziet, mede naar aanleiding van de uitzending van ARGOS risico’s in het terugsturen van deze groep en betwijfelt of zij daar voldoende tegen mensenhandelaars zullen worden beschermd en of in Italië gedegen politieonderzoek naar de mensenhandelaars zal worden gedaan. Daarom is volgens Defence for Children – ECPAT internationale samenwerking in opsporing en bescherming noodzakelijk.