Inclusief onderwijs komt onvoldoende tot stand
Nederland heeft één van de meest gesegregeerde onderwijssystemen van Europa, en ondanks of dankzij passend onderwijs steeds verder stijgend aantal thuiszitters en er zijn steeds meer kinderen en jongeren die geen passende plek vinden in het huidige onderwijssysteem. Ondanks de verplichtingen die volgen uit het VN-Kinderrechtenverdrag en het VN-Mensenrechtenverdrag Handicap komt inclusief onderwijs in Nederland niet voldoende tot stand. Dit blijkt uit de publicatie ‘Op weg naar inclusief onderwijs als dagelijkse realiteit’, die kinderrechtenorganisatie Defence for Children vandaag publiceert in aanloop naar het Tweede Kamerdebat evaluatie wet passend onderwijs. “Het belang van het kind en het recht op een zo volledig mogelijke ontwikkeling staan onder druk in het onderwijs”, zegt Daniëlle de Jong, woordvoerder van Defence for Children. “Dit moet anders; de evaluatie van passend onderwijs is het moment voor de Nederlandse staat om inclusief onderwijs te realiseren.“
Stel het kind centraal
In het onderwijsveld is de afgelopen jaren een ontwikkeling gaande richting inclusief onderwijs; steeds meer scholen accepteren elk kind en elke jongere die wordt aangemeld. Scholen ervaren echter drempels in Nederlandse wet- en regelgeving ten aanzien van inclusief onderwijs. “Het kost steeds meer moeite om de financiering voor de extra ondersteuning en zorg op school voor een kind rond te krijgen. Dat zou veel beter in ons systeem verankerd moeten zijn,” aldus Berdi de Jonge directeur van inclusieve basisschool De Korenaar in Eindhoven. “Het kind zou leidend moeten zijn en niet het systeem.“ Dit beaamt ook Lauren Sluiter (18 jaar), die dit jaar haar diploma op het Stedelijk Gymnasium van ’s-Hertogenbosch heeft gehaald. Door cerebrale parese loopt ze moeilijk. “Met de inzet van school en vertrouwen in de leerling kom je een heel eind,” aldus Lauren, via de organisatie JongPIT actief voor jongeren met een chronische beperking. Door haar betrokkenheid bij JongPIT merkt ze dat steun op school toch nog vaak een uitzondering is.
Verdragsverplichting
Met de ratificatie van het VN-Mensenrechtenverdrag Handicap in 2016 heeft de Nederlandse staat de verplichting op zich genomen om een strategie en een tijdspad op te stellen om inclusief onderwijs vorm te geven. De verplichting om het recht van het kind op onderwijs in een inclusief onderwijssysteem te implementeren volgt tevens uit het VN-Kinderrechtenverdrag. Meer dan vier jaar na het ratificeren van het VN-Mensenrechtenverdrag Handicap is het volgens Daniëlle de Jong hoog tijd voor de Nederlandse staat om stappen te zetten richting inclusief onderwijs. Defence for Children doet de volgende aanbevelingen:
- Stel een strategie op met doelstellingen en een tijdspad voor de verwezenlijking van het recht op inclusief onderwijs, in lijn met het VN-Kinderrechtenverdrag en het VN-Mensenrechtenverdrag Handicap.
- Pas de Nederlandse wetgeving aangaande onderwijs aan met een duidelijke definitie en doelstellingen van inclusie.
- Leg een samenwerking tussen onderwijs en andere beleidsdomeinen vast in wet- en regelgeving.
- Betrek kinderen met een beperking bij het (opstellen van) beleid.
- Richt de financieringssystematiek van onderwijs en zorg zo in dat inclusief onderwijs wordt bevorderd.
- Monitor de implementatie van inclusief onderwijs, ontwikkel hiertoe kaders waarin de waarden van inclusief onderwijs gewaarborgd zijn en worden gestimuleerd zodat elk kind kan genieten van het recht op inclusief onderwijs.