Scroll down
Scroll down
Deze vragen en antwoorden zijn bedoeld voor gezinnen met minderjarige kinderen die dakloos zijn of dreigen te raken. Ze gelden alleen als de kinderen en/of tenminste één van de ouders de Nederlandse nationaliteit hebben/heeft. Deze vragen en antwoorden zijn niet bedoeld voor gezinnen die in Nederland asiel aanvragen of die nog in de asiel- of verblijfsprocedure zitten.
De rechten van kinderen staan in het VN-Kinderrechtenverdrag. De volgende kinderrechten zijn belangrijk voor kinderen die dakloos zijn of dreigen te raken:
Als u samen met uw kinderen dakloos bent of dreigt te raken, is het allereerst raadzaam na te gaan of u (tijdelijk) terecht kunt bij mensen uit uw netwerk, zoals familieleden, vrienden of kennissen. Is dat niet (langer) mogelijk, dan adviseren wij u om u te melden bij de gemeente (zie ook vraag 5). U kunt daar aangeven dat u en uw kinderen dakloos zijn en dat u met uw kinderen toegang tot de maatschappelijke opvang wilt. U kunt op de website van elke gemeente vinden waar u zich kunt melden als u dakloos bent (dit is per gemeente verschillend geregeld). Ook is het raadzaam dat u zich inschrijft bij woningbouwverenigingen en dat u reageert op woningen die vrij komen. Tot slot adviseren wij u niet alleen te zoeken in de Randstad, maar ook in krimpgemeenten van de Randstad waar de woningnood minder hoog is.
De gemeente waar u zich als eerste meldt, is verantwoordelijk voor het bieden van eerste opvang. Als de gemeente denkt dat u in een andere gemeente beter geholpen kunt worden, moet de gemeente u opvang bieden totdat er een warme overdracht naar deze andere gemeente heeft plaatsgevonden. Bij een warme overdracht naar een andere gemeente worden concrete afspraken gemaakt over: (a) de datum van overdracht, (b) hoe laat u zich kan melden, (c) waar u zich kan melden en (d) de overdracht van cliëntgegevens.
De gemeente is verantwoordelijk voor het bieden van voldoende en passende opvangplekken. Als de maatschappelijke opvang vol zit, is dat geen reden om u en uw kinderen niet te helpen. De gemeente moet dan zorgen voor een passend alternatief, bijvoorbeeld door u en uw kinderen op te vangen in een hotel of op een vakantiepark.
De gemeente mag de toegang tot de maatschappelijke opvang niet weigeren met het argument dat u geen binding met de gemeente, oftewel regiobinding, heeft. Dat is verboden. In de wet (de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015) staat dat de maatschappelijke opvang landelijk toegankelijk is. Dat betekent dat u zich in elke gemeente kunt melden voor opvang. De gemeente waar u zich meldt, moet voor de eerste opvang zorgen. Vervolgens mag de gemeente wel onderzoeken in welke gemeente u het best geholpen kunt worden (zie ook vraag 3).
Wij adviseren u om altijd naar een gemotiveerd schriftelijk bewijs te vragen van het besluit om u geen toegang tot de maatschappelijke opvang te geven. U kunt namelijk bezwaar maken tegen dit besluit. Zonder een schriftelijke afwijzing kunt u geen bezwaar maken. U kunt vervolgens een advocaat inschakelen om u te helpen bij het opstellen en indienen van het bezwaarschrift tegen de gemeente. Ook indien u niet veel inkomen heeft, heeft u recht op de hulp van een advocaat. De kosten voor die advocaat worden deels door de overheid betaald. Via het Juridisch Loket kunt u verwezen worden naar een advocaat. Deze advocaat kan u ook bijstaan bij eventuele vervolgstappen, zoals het in beroep gaan tegen het besluit van de gemeente bij de bestuursrechter. Het inschakelen van een advocaat is overigens niet verplicht. U mag ook zelf een bezwaarschrift indienen bij de gemeente of een beroepschrift bij de bestuursrechter.
Op het moment dat u het bericht krijgt dat u binnen een bepaalde termijn de (coronanood)opvang moet verlaten, is het (in navolging van de antwoorden op de vragen 2 en 6) raadzaam na te gaan of u (tijdelijk) terecht kunt bij mensen uit uw netwerk, zoals familieleden, vrienden of kennissen. Wij adviseren u om altijd te vragen naar een gemotiveerd schriftelijk bewijs van het besluit dat u de (coronanood)opvang moet verlaten, zodat u hiertegen bezwaar kunt maken. U kunt vervolgens een advocaat inschakelen om u te ondersteunen. Ook indien u niet veel inkomen heeft, heeft u recht op een advocaat. De kosten voor die advocaat worden deels door de overheid betaald. Via het Juridisch Loket kunt u verwezen worden naar een advocaat. Deze advocaat kan u ook bijstaan bij eventuele vervolgstappen. Het inschakelen van een advocaat is overigens niet verplicht. U mag ook zelf een bezwaarschrift indienen bij de gemeente of een beroepschrift bij de bestuursrechter.
Nee, uw kinderen mogen niet van u gescheiden worden alléén omdat u dakloos bent of dreigt te raken. Volgens het VN-Kinderrechtenverdrag en andere internationale regelgeving mag armoede en/of dakloosheid nooit de enige reden zijn om een kind bij de ouders weg te halen. Ook het dreigen met het weghalen van uw kinderen is niet toegestaan. Wanneer een gezin te maken heeft met armoede en/of dakloosheid, moet dat worden beschouwd als een signaal dat het gezin behoefte heeft aan ondersteuning, niet als een signaal om kinderen bij hun ouders weg te halen. Er moet meer aan de hand zijn om een kind van de ouders te scheiden. Er moet namelijk sprake zijn van een ernstige tekortkoming in de opvoeding waardoor de ontwikkeling van het kind wordt bedreigd, bijvoorbeeld bij verwaarlozing, mishandeling of misbruik. In het belang van het kind kan een scheiding dan noodzakelijk zijn.
U heeft een briefadres nodig, wanneer u geen woonadres heeft. U woont niet op een briefadres. Een briefadres is het adres van een ander persoon (familielid, kennis of vriend) of van een instelling (de zogenoemde ‘briefadresgever’) waar u uw post ontvangt. Met een briefadres blijft u bereikbaar voor de overheid. Het is belangrijk om een briefadres te hebben, bijvoorbeeld voor het ontvangen van een uitkering en voor het afsluiten van de zorgverzekering. Een briefadres kan worden aangevraagd bij elke gemeente in Nederland. De wet stelt hieraan geen beperkingen. Toch blijkt uit de praktijk dat veel gemeenten aanvragen voor een briefadres afwijzen. Wij adviseren u om altijd te vragen naar een gemotiveerd schriftelijk bewijs van het besluit om uw aanvraag voor een briefadres af te wijzen.
U kunt namelijk bezwaar maken tegen dit besluit. Zonder een schriftelijke afwijzing, kunt u geen bezwaar maken. U kunt vervolgens een advocaat inschakelen om u te helpen bij het opstellen en indienen van het bezwaarschrift tegen de gemeente. Ook indien u niet veel inkomen heeft, heeft u recht op een advocaat. De kosten voor die advocaat worden deels door de overheid betaald. Via het Juridisch Loket kunt u verwezen worden naar een advocaat. Deze advocaat kan u ook bijstaan bij eventuele vervolgstappen, zoals het in beroep gaan tegen het besluit van de gemeente bij de bestuursrechter. Het inschakelen van een advocaat is overigens niet verplicht. U mag ook zelf een bezwaarschrift indienen bij de gemeente of een beroepschrift bij de bestuursrechter.
Ook is er een meldpunt bij de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens ingericht waar maatschappelijke organisaties problemen met inschrijvingen in de Basisregistratie Personen (BRP) kunnen melden. Ze kunnen dat doen via het e-mailadres info@rvig.nl onder vermelding van ‘briefadres’.
Een zogenaamde ‘urgentieverklaring woningzoekende’ is bedoeld voor mensen die met spoed op zoek zijn naar een nieuwe woning. U vraagt een urgentieverklaring aan bij uw gemeente. De gemeente beslist vervolgens of u een urgentieverklaring krijgt of niet. Gemeenten hanteren niet allemaal dezelfde urgentieregels. Kijk dus goed op de website van uw gemeente wat de voorwaarden zijn voor het krijgen van een urgentieverklaring. Als u een urgentieverklaring ontvangt, dan is deze alleen geldig in de gemeente waar de verklaring is afgegeven. Met de urgentieverklaring gaat u zelf op zoek naar een woning bij een woningcorporatie. Dat u voorrang krijgt, betekent niet per se dat u snel aan een woning komt. Dit komt door het huidige woningtekort.
Het kan zijn dat de gemeente uw verzoek om een urgentieverklaring afwijst. Als u het daarmee oneens bent, dan kunt u bezwaar maken tegen dit besluit. Soms moet u zich tot de urgentiecommissie wenden. Dat is per gemeente verschillend geregeld. Daarom is het verstandig hierbij juridische ondersteuning te zoeken. Dat kan eventueel via het Juridisch Loket (zie vraag 6 en 8).
Er zijn verschillende organisaties die u en uw kinderen kunnen helpen als u dakloos bent of dreigt te raken: