De achtergrond

In het jeugdstrafrecht hebben minderjarige verdachten en veroordeelden van een strafbaar feit een aparte rechtspositie en staat een pedagogische aanpak voorop. Daarbij geldt dat kinderen alleen als uiterste maatregel van hun vrijheid kunnen worden beroofd en alleen voor de kortst mogelijk passende duur. Dit zijn belangrijke pijlers van art 37 en 40 van het VN-Kinderrechtenverdrag. Als Verdragspartij heeft Nederland daarmee de opdracht om in wet, beleid en praktijk rekening te houden met de leeftijd, ontwikkeling en alle rechten van kinderen. Dat betekent dat er moet worden gezorgd voor kindgerichte wetten, procedures en instellingen. Ook dienen er alternatieven voor detentie beschikbaar zijn. Belangrijk is verder dat iedereen die met minderjarige verdachten of veroordeelden werkt, kennis heeft over kinderrechten en apart is opgeleid om met kinderen te werken.

Het VN-Kinderrechtencomité vult in de toelichting op het VN-Kinderrechtenverdrag verder aan dat kinderen met respect behandeld moeten worden waarbij herintegratie het doel is. Belangrijk is dat zaken van minderjarigen waar mogelijk buiten de rechter om worden afgedaan. Minderjarigen moeten kunnen leren van hun fouten en de kans krijgen om te herstellen wat er mis is gegaan. Via herstelrecht kunnen zij met hulp van een bemiddelaar waar nodig verantwoordelijkheid nemen voor hun daad en de mogelijke oplossing. Ook hebben kinderen recht op een eerlijk proces, wat onder meer inhoudt dat zaken van minderjarigen zonder vertraging worden afgedaan, dat zij recht hebben op een advocaat en dat zij een sterker beschermd recht op privacy hebben.

In Nederland is al veel bereikt om ervoor te zorgen dat minderjarige verdachten en veroordeelden kindgericht worden behandeld. Toch zijn er te weinig aparte regels, beleid en ontbreekt een leeftijdsgerichte aanpak in de praktijk voor minderjarigen die zijn aangehouden door de politie en vervolgd worden voor een strafbaar feit. Defence for Children zet zich in om ervoor te zorgen dat Nederland aan artikel 37 en 40 van het VN-Kinderrechtenverdrag voldoet en dat de rechtspositie van minderjarigen die met politie en justitie te maken krijgen verder verstevigd. De impact van de eerste dagen van het strafproces op minderjarige verdachten is namelijk groot. Goede rechtswaarborgen, voldoende informatie en een respectvolle bejegening tijdens het strafproces zijn cruciaal voor het contact op de lange termijn en voor de resocialisatie van minderjarigen.